Bilgi Grubu Araştırma Geliştirme Çalışmaları:
  • COSMOS Kurumsal Süreç Modelleme Sistemi, 2006
  • CORPUS Süreç Yönetim Sistemi, 2005
  • PERSONA Kişisel Yazılım Mühendisliği Sistemi, 2003
  • ATRIUM Yazılım Süreç İyileştirme Modeli, 2001

 COSMOS Kurumsal Süreç Modelleme Sistemi

Yazılım projelerinin başarısız sonuçlanmasındaki en büyük etkenlerden biri gereksinimlerin düzgün alınamamasıdır. Gereksinimlerin alınamamasındaki en büyük etken de gereksinimlere kaynak oluşturan iş süreçlerinin, kurumsal varlıkların ve kuralların yeterli düzeyde ve doğru olarak tanımlanmamış olmasıdır. Bunun sonucunda karşımıza sürekli değişen gereksinimler ve tutturulamayan zaman planları çıkmaktadır.

Bu problemleri aşabilmek için önerilen yöntemlerden biri, alana özgün modelleme dillerinin geliştirilmesi ve alan uzmanlarının kendi uzmanlıklarını modelleme ortamına aktarmalarını sağlamaktır. Böylece alan uzmanları kurumsal süreçlerini, varlıkları ve kuralları modelleyerek sonrasında geliştirilecek ve bu süreçleri destekleyecek olan bilgi sistemlerinin sağlam temellere oturtulmasına yardımcı olurlar. Böyle bir altyapı finansal sistemlerden, simülasyon sistemlerine kadar çok farklı alanlarda yararlı olacaktır. Bu konudaki temel problemler alan uzmanlarının yeteri kadar modelleme bilgisine sahip olmamaları ve kolaylıkla modelleme yapabilecekleri ortamların bulunmamasıdır. Bilgi Grubu bu problemleri çözmek amacıyla COSMOS Kurumsal Süreç Modelleme Sistemi’ni oluşturmayı hedeflemiş ve TİDEB′e önermiştir.

COSMOS Kurumsal Süreç Modelleme Sistemi, meta-modelleme ve model tabanlı geliştirme pratiklerini esas alarak bir alana özgü modelleme ortamı sunmayı hedeflemektedir. Modellenecek olan kurumsal süreçler, varlıklar ve kurallar modelleme danışmanları ve alan uzmanları tarafından oluşturulacak bir meta-model ile belirtilecek ve alan uzmanları tanımlanan süreci izleyerek kurumsal modellemeyi gerçekleştirecektir.

 CORPUS Süreç Yönetim Sistemi

Süreç iyileştirme çalışmalarının amacı; organizasyonun ürün geliştirme faaliyetlerinin etkinliğini arttırmak ve ürünlerin kalitesini güvence altına almak için, uluslararası standartlar ve modeller doğrultusunda bir süreç yönetimi altyapısı kurmak ve bu altyapının etkin uygulanmasını sağlayacak yetkinliği kazandırmaktır.

Süreç iyileştirme alanında gerçekleştirilen çalışmaların temelinde, sektördeki uygulamaları ile geniş çapta kabul görmüş süreç iyileştirme ve kalite modelleri (CMMI, ISO/IEC 15504, ISO 9001, vb.) bulunmaktadır. Birçok durumda şirketlerin müşterinin beklentilerini karşılamak için birden fazla modeli bir arada kullanmaları gerekmektedir. Ancak süreç iyileştirme modellerinin ve standartlarının birbirini tamamlayarak sinerji yaratacak şekilde kullanılması ve firmanın ihtiyaçlarına göre uyarlanması , yetkinlik ve tecrübe gerektirir. İyileştirme çalışmalarının yanlış yönlendirilmesi ve uzaması harcanan işgücünü ve maliyeti arttırmakta, ekibin motivasyonunu düşürmekte ve çalışmaların boşa gitmesine sebep olmaktadır. Bu zorlukları aşmak için Bilgi Grubu, süreç iyileştirme çalışmalarında CORPUS Süreç Yönetim Sistemi′ni esas almaktadır.

CORPUS Süreç Yönetim Sistemi, Bilgi Grubu tarafından, sektörde yaygın kullanılan standartların/modellerin sentezi yapılarak ve TİDEB desteği ile hazırlanmıştır. Model kuruluşların takvim ve bütçe sınırları içinde ve kaliteli ürün geliştirmeleri ve rekabet güçlerini arttırmaları için, mutlaka uygulamaları gereken süreçleri ve ilişkili yetkinlik eğitimlerini içermektedir. CORPUS Süreç Yönetim Sistemi′nin oluşturulmasında esas alınan standartların/modellerin listesi aşağıda verilmiştir:

  • Capability Maturity Model Integrated
  • ISO 9001:2000 Quality Management System Requirements
  • ISO/IEC 15504 Process Assessment
  • ISO Bilişim komitesi standartları
  • IEEE Yazılım mühendisliği standartları

Süreç iyileştirme çalışmaları sırasında, COPRUS modelinin içerdiği süreç tanımları ve doküman şablonları (proje planları, analiz ve tasarım dokümanları, test raporları, vs.) başlangıç noktası olarak ele alınmakta ve firmanın gereksinimlerine göre uyarlanmaktadır. Modelin kullanılması ile elde edilen hızlı ve olumlu sonuçlar, yapılan çalışmaların kolaylıkla benimsenmesini ve yaygınlaşmasını sağlamaktadır. Böylece, tanımlı süreçler ile iş yaparak kaliteli ürün geliştiren firmaların sektördeki rekabet şansı artmaktadır.

Süreç yönetim altyapısının kurulması firmaların karlılığını ve üretkenliğini arttırmakta, kalitesizlik ve tekrar çalışma maliyetlerini düşürmektedir. Bilgi Grubu′nun CORPUSmodelini uyguladığı aşağıdaki firmaların deneyimleri, bu beklentilerimizi desteklemektedir:

  • AKBANK, İstanbul
  • ARÇELİK ATGM, İstanbul
  • İş Bankası A.Ş., Yazılım Geliştirme Merkezi, İstanbul
  • Yapı Kredi Bankası A.Ş., Bankacılık Üssü, Gebze
  • Coretech Bilgi Teknolojileri, İstanbul
  • KAREL-ARGE, Ankara
  • Meteksan Sistem A.Ş., Yazılım Geliştirme Direktörlüğü, Ankara
  • STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş., Ankara
  • TAI Havacılık ve Uçak Sanayi A.Ş., Ankara
  • Tübitak UEKAE, Ankara

 PERSONA Kişisel Yazılım Mühendisliği Sistemi

Geliştirilmesi talep edilen yazılım sistemlerinin büyüklüğü her geçen gün artmakta, yazılım içeren sistemler farklı alanlarda yaygınlaşmaktadır. Yazılım projeleri sıklıkla zaman ve maliyet aşımları, isterlerin karşılanamaması problemlerini yaşamaktadır. Standish Group′un 1998 yılında 8000′ın üzerinde yazılım projesi için gerçekleştirdiği çalışma yazılım projelerinin sadece %16′sının başarılı olduğunu, %31′inin iptal edildiğini %53′ünün ise belirgin problemleri olduğunu (%173 ve üzeri maliyet aşımı, %230 ve üzeri gecikme ya da %58 ve altı gereksinim karşılama oranı) ortaya koymuştur.

Sektörel bir kriz olarak nitelenebilecek bu tablo her yazılım organizasyonu için geçerli değildir. Geçtiğimiz 10 yıl içerisinde süreç iyileştirme çalışmaları yazılım sektörünce benimsenmeye başlanmış, kurumsal düzeyde süreç iyileştirme modelleri (CMMI ve ISO 15504 gibi) oluşturulmuştur ve birçok yazılım kurumunca uygulanmıştır. Yazılım üretiminin bilgi yoğun bir sektör olması kurumsal düzeydeki süreç iyileştirme çalışmalarının takım ve kişi düzeylerinde gerçekleştirilmesinin gerekliliğini göstermiştir. Bu amaçla geliştirilen kişisel ve takım süreç iyileştirme modelleri özellikle küçük ve ortak ölçekli kurumlarca etkin olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu modellerden en yaygını olan Personal Software Process (PSP) 1996 yılında Software Engineering Institute tarafından geliştirilmiştir. Sadece ABD′de değil Hindistan ve Avrupa ülkelerinde de PSP sertifikası alan kişilerin sayısı hızla artmaktadır.

Ülkemiz yazılım sektörünün genelde küçük ve orta ölçekli şirketlerden oluşması ve çalışanların büyük bir çoğunluğunun gerekli yazılım mühendisliği eğitimini almamış olması pratik bir kişisel yazılım mühendisliği alan bilgisi ve araç setinin yararlarının çok net olacağını göstermiştir. Bilgi Grubu bu amaçla süreç iyileştirme, kişisel yazılım süreç iyileştirme ve yazılım mühendisliği eğitimi konularındaki deneyimlerini bütünleştirerek Kişisel Yazılım Mühendisliği Sistemini oluşturmuştur. PERSONA adını verdiğimiz bu sistem TİDEB desteği ile geliştirilmiştir ve kişisel yazılım iyileştirme modelini, ölçüm araçlarını ve uzaktan eğitim paketini içermektedir.

PERSONA Kişisel Yazılım Mühendisliği Sistemi ile yazılım geliştiriciler kendi geliştirme süreçlerini planlayıp uygulayabilmekte ve uygulama sırasındaki verilerini (harcanan işgücü, geliştirme hataları ve tipleri, vs.) kaydederek tekrar planlamaya esas kullanabilmektedirler.

ATRIUM Yazılım Süreç İyileştirme Modeli

Günümüzde yazılım sektöründe uluslararası alanda rekabet edebilmek için kaliteli ürün üretmek, zaman ve maliyet tahminlerini doğru yapmak, kısıtlı işgücünü etkin kullanmak son derece önemlidir. Yazılım süreç iyileştirme girişimleri bu alanlarda gelişme sağlamasına karşın çalışmaları başarı ile yürütmek yazılım şirketleri, özellikle de kısıtlı kaynakları olan küçük ve orta ölçekli yazılım şirketleri için oldukça zordur. Bu alandaki araştırmalarımız ve deneyimimiz süreç iyileştirme modellerinin (CMMI, ISO 15504, vs.) küçük şirketler tarafından uygulanmasında bazı zorluklar yaşandığını göstermiştir. Sertifikasyon hedefi olmadığı durumlarda süreç iyileştirme modelleri oldukça kapsamlı kalmakta ve küçük ölçekli yazılım firmalarının pratiklerini aşmaktadır.

Bilgi Grubu bu sorunu aşmak amacıyla mevcut şirket yapısına ve kültürüne uygun, kısıtlı olanaklar ile gerçekleştirilebilecek ve kısa zamanda sonuçların izlenebileceğiATRIUM Yazılım Süreç İyileştirme Modelini oluşturmuştur. ATRIUM modeli temel olarak ISO/IEC 12207 Yazılım Yaşam Döngüsü standartları ve ISO 9001′in kurumsal gereksinimleri esas alınarak, TİDEB desteği ile geliştirilmiştir.

Süreç iyileştirme çalışmaları sırasında, ATRIUM modelinin içerdiği süreç tanımları ve doküman şablonları (proje planları, analiz ve tasarım dokümanları, test raporları, vs.) başlangıç noktası olarak ele alınmakta ve firmanın gereksinimlerine göre uyarlanmaktadır. ATRIUM modeli küçük yazılım organizasyonlarının önemli rekabet avantajları olan dinamik ve esnek yapılarını desteklemekte ve minimum dokümantasyon ile süreçlerin kontrolünü hedeflemektedir.

ATRIUM modelinin uygulanması küçük yazılım firmalarının karlılığını ve üretkenliğini arttırmakta, kalitesizlik ve tekrar çalışma maliyetlerini düşürmektedir. Bilgi Grubu′nun ATRIUM modelini uyguladığı aşağıdaki firmaların deneyimleri, bu beklentilerimizi desteklemektedir.